Aby prawidłowo zdiagnozować choroby laryngologiczne, nie wystarczy powierzchowne badanie. Specjaliści stosują kilka metod, które pozwalają dotrzeć do wnętrza nosa, gardła czy krtani. Jedną z nich jest badanie z użyciem specjalnego przyrządu – fiberoskopu. Co trzeba wiedzieć przed badaniem?

Badanie fiberoskopowe to krótkie, endoskopowe badanie nosa, gardła i krtani z użyciem fiberoskopu. Najczęściej przeprowadza je laryngolog w swoim gabinecie. Fiberoskop jest giętkim przyrządem, który pozwala, w trakcie badania, na swobodne mówienie, oddychanie i przełykanie śliny. Umożliwia zbadanie niewidocznych, w badaniu wziernikowym, obszarów gardła, nosa, czy krtani. Na końcu endoskopu znajduje się światło i kamera, z której obraz jest zrzucany na specjalny monitor. Na tej podstawie lekarz dokonuje interpretacji oraz diagnostyki.

Kiedy przeprowadza się to badanie?

Badanie fiberoskopowe posiada bardzo szerokie zastosowanie. W zależności od objawów zgłaszanych przez pacjenta, pozwala skierować kamerę i światło w odpowiedni obszar. Wykonują je zarówno laryngolodzy, jak i audiolodzy, czy foniatrzy. Ze względu na szerokie możliwości, jest to częste badanie przy konsultacji medycznej. Fiberoskop wykorzystuje się najczęściej przy następujących schorzeniach:

• zapalenie zatok przynosowych,
• wszelkiego rodzaju problemy z głosem (utrata lub zanik),
• ocena stanu migdałków, szczególnie migdałka gardłowego ( tzw. trzeciego )
• podejrzenie ciała obcego w krtani lub nosie,
• zaburzenia słyszenia,
• trudności z połykaniem i zgaga,
• niedrożny nos,
• diagnostyka chorób nowotworowych,
• bóle krtani i dolnej części gardła,
• powiększone węzły chłonne,
• guzy i zgrubienia w jamie nosowo-gardłowej,
• chrapanie i bezdech senny.

Przebieg badania fiberoskopowego

Fiberoskopia diagnostyczna krtani, gardła i nosa nie wymaga od pacjenta praktycznie żadnego przygotowania, a przygotowanie do fiberoskopii inwazyjnej to jedynie wstrzymanie się od przyjmowania posiłków ok 2-3 godziny przed jego przeprowadzeniem oraz w dniu badania nie zaleca się także spożywania obfitych posiłków, by uniknąć powstania odruchu wymiotnego. Podczas przeprowadzania badania, pacjent siedzi na fotelu laryngologicznym z lekko odchyloną głową, ponieważ endoskop jest wprowadzany przez nos.

Zwykle pacjent zostaje miejscowo znieczulony roztworem lidokainy w aerosolu lub żelu oraz w razie potrzeby ( niedrożność ) tkanki nosa zostają obkurczone roztworem alfamimetyku. W zależności od badanego obszaru, fiberoskopia trwa od kilkunastu sekund do kilkunastu minut. W przypadku pobierania materiału do biopsji, ten czas może się wydłużyć. Po zakończeniu badania może ( bardzo rzadko ) wystąpić niewielkie krwawienie z nosa. Względnym przeciwskazaniem do wykonania fiberoskopii jest czynna infekcja górnych dróg oddechowych lub występowanie kaszlu.

Zalety badania fiberoskopowego

Główną zaletą tego badania jest nieinwazyjność i dokładność. W przeciwieństwie do starszych metod, takich jak badanie rentgenowskie, tomograficzne badanie fiberoskopem jak każda skopia ma bardzo mało skutów ubocznych, nie naraża pacjenta na promieniowanie Rentgena, można je wielokrotnie powtarzać na przestrzeni czasu, a jest dużo dokładniejsze niż badanie wziernikowe.

Kiedy to konieczne, osoby wrażliwe mogą odbyć to badanie na leżąco i skorzystać z dodatkowych dawek preparatów znieczulających miejscowo – tak , żeby badanie nie powodowało dyskomfortu. Dzięki temu badanie nie jest ani bolesne, ani nieprzyjemne. Dzięki konstrukcji fiberoskopu, badanie może być nagrywane, co umożliwia odtworzenie go w późniejszym czasie, zapis lub wydruk. Badanie może być wykonywane już u najmniejszych nawet dzieci. To szczególnie ważne przy dolegliwościach związanych na przykład z trzecim migdałkiem czy patologiach typu wiotkość krtani.

Podsumowanie

Badania fiberoskopowego nie należy się bać. To złoty standard postępowania diagnostycznego w chorobach laryngologicznych. To nowoczesny sposób na zbadanie górnych dróg oddechowych. Pozornie niegroźne objawy mogą być sygnałem poważnej choroby, której nie wolno lekceważyć. Szybka interwencja specjalisty daje szansę na trafną, prawidłową diagnozę oraz adekwatne leczenie.

Serdecznie dziękujemy dr Tatianie Fijałkowskiej – Ratajczak, otolaryngologowi współpracującemu z Centrum Zdrowia AGVITA, za konsultację merytoryczną tekstu.

Piśmiennictwo

  1. J. Michalska, Badanie endoskopowe gardła, nosa i krtani, http://artmedis.com.pl/content/wp-content/uploads/endoskopia.pdf [data dostępu: 15.11.2021]
  2. Profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów głowy i szyi, Raport w sprawie zalecanych technologii medycznych, działań przeprowadzanych w ramach programów polityki zdrowotnej oraz warunków realizacji tych programów, Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Wydział Oceny Technologii Medycznych, Warszawa 2020